Historia Parafii – Geneza powstania
Luboń powstał w 1954 roku z połączenia trzech pod-poznańskich wiosek: Żabikowa. Lubonia i Lasku. Jednakże jego dzieje historyczne sięgają o wiele dalej w przeszłość. Dowodem są na to pierwsze wzmianki w średniowiecznych dokumentach. W 1316 roku Mikołaj z Lubonia został wezwany przed sąd jako świadek w toczącym się procesie. W 1430 roku poznański mieszczanin Mikołaj Strosberg zakupił tereny lubońskie, a jego dzieci sprzedały je w 1452 roku władzom miasta Poznania. Od tamtej pory. aż do 1954 roku Luboń podporządkowany był pobliskiemu ośrodkowi miejskiemu.
Poniższe opracowanie dotyczy dziejów kościoła parafialnego w jednej z wiosek – Lasku – będących częścią składową utworzonego w 1954 roku miasta. Wieś ta założona została prawdopodobnie w 1756 roku na polach majętności wirowskiej przez Augustyna Działyńskiego. Na samym początku liczyła ona 11 gospodarstw. Do dnia dzisiejszego widoczny jest rolniczy charakter tych terenów.
Większość mieszkańców Lubonia wyznawała katolicyzm. Do 1928 roku podlegali oni XIII-wiecznej parafii p.w. Św. Floriana w Wirach. W 1928 r. powstała parafia p.w. św. Barbary w Żabikowie, a 7 lat później parafia p.w. św. Jana Bosko, która obejmowała część Lubonia i część Żabikowa.
Przez długi czas mieszkańcy Lasku podążali kilkukilometrową drogą do kościoła we Wirach. Tam istniał niewielki kościół o konstrukcji szkieletowej, zbudowany około roku 1748. Na początku wieku dwudziestego wzniesiono nowy, murowany kościół. Parafia wirowska liczyła wówczas około 4000 dusz. Jednakże tereny, które należały do parafii zaczęły się intensywnie rozwijać, szczególnie po II wojnie światowej.
Nic więc dziwnego, że już w latach pięćdziesiątych pojawiły się marzenia erygowania nowej parafii na terenach Lasku. Niestety ówczesna sytuacja polityczna w naszym kraju oraz stosunek władz państwowych do Kościoła przez długi czas uniemożliwiał realizację tych zamierzeń.
W trakcie procesji Bożego Ciała, która zawitała na drogach Lasku 12 czerwca 1958 r. ówczesny proboszcz parafii wirowskiej – ksiądz Lech Paluch – rzucił myśl, aby mieszkańcy tych terenów zbudowali własny kościół.
Kolejny duszpasterz wirowski – ksiądz Stefan Tomaszkiewicz – całym sercem wsparł pomysł swojego poprzednika. Pod jego kierunkiem trwały starania u władz państwowych na uzyskanie pozwolenia budowlanego oraz gromadzenie funduszy na budowę świątyni. Niestety ówczesny system polityczny panujący w kraju skutecznie uniemożliwiał realizację tych zamierzeń. Dlatego też następca księdza Tomaszkiewicza – ksiądz Jan Ksycki – nie rezygnując z realizacji dotychczasowych planów, starał się jak najczęściej pojawiać w Lasku, aby ulżyć zwłaszcza starszym i schorowanym parafianom. W tym celu często odprawiał msze święte w prywatnych domach – np. u państwa Zgrabczyńskich, Piotrowskich, Kasztelanów.
W tym samym czasie na działce państwa Jurgów przy ulicy 1-go Maja 4 – rodziców księdza Bolesława Jurgi – wznoszono barak, który w zamyśle stać się miał przyszłą kaplicą. Niestety ówczesne władze nakazały rozbiórkę baraku i przysłały buldożery, które wszystko zrujnowały. To posunięcie władz komunistycznych nie zmniejszyło jednak zapału zaangażowanych parafian.
Państwo Kasztelanowie zdecydowali się przekazać do dyspozycji kościoła dwa pokoje i korytarz w swoim domu przy ulicy Sobieskiego nr 81. W tym miejscu przez długi czas odprawiane były Msze święte, a nawet – od jesieni 1967 roku – odbywały się lekcje religii dla dzieci.
W 1970 roku władze wreszcie udzieliły zgody na przebudowę domu mieszkalnego państwa Kasztelanów na salkę katechetyczną. Kolejny proboszcz z Wir ks. Antoni Ważbiński w roku 1971 przystąpił do dalszej rozbudowy świątyni. Znowu zaczęła się trudna i ciężka praca dla wszystkich, którym na sercu leżało dobro powstającej nowej wspólnoty parafialnej. Wkrótce dwa pokoiki przerobiono na małą kaplicę, przy której wybudowano małą salkę katechetyczną, która przez zakrystię ma połączenie z kaplicą. Teren przy kaplicy i salce zostaje ogrodzony – powstaje dziedziniec, na którym mogą się gromadzić wierni. Wówczas też w domu państwa Jurgów zamieszkał wikariusz wirowski, który rozpoczął codzienne odprawianie Mszy świętej oraz lekcje katechezy.
Arcybiskup Metropolita Poznański ksiądz Antoni Baraniak ustanowił w dniu 7 grudnia 1974 roku “Ośrodek duszpasterski w Lasku”. W dekrecie erekcyjnym można wyczytać między innymi:
„Do parafii Wiry w dekanacie puszczykowskim, należy osiedle zwane Laskiem (Luboń 4), oddalone od kościoła parafialnego 4-6 kilometrów. Mieszkańcy Lasku od wielu lat zabiegają o wybudowanie w osiedlu własnej świątyni, na co złożyli znaczne ofiary. Ze względów od siebie niezależnych nie mogli do obecnej chwili zrealizować ze wszech miar słusznych pragnień. Dzięki jednak wysiłkom duszpasterzy z Wir i wytrwałości wiernych z Lasku, mimo – zdawać by się mogło – niepokonalnych trudności, powstała w osiedlu kaplica pod wezwaniem błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego. (…)”
„(…) Mając na uwadze duchowe dobro wiernych oraz usprawnienie pracy kościelnej, stosownie do wskazań Soboru Watykańskiego II i uchwał Archidiecezjalnego Synodu Poznańskiego ustanawiam przy kaplicy pod wezwaniem błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego w Lasku (Luboń 4) ośrodek duszpasterski.”
Dekret ten został przesłany do księdza proboszcza Mariana Mikołajczaka, który został rektorem tak ustanowionego Ośrodka Duszpasterskiego. Akt biskupi wszedł w życie z dniem 15 grudnia 1974 roku.
Warto w tym miejscu nadmienić, że dekret zatwierdził opiekę Błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego nad lubońską kaplicą, sankcjonując tym samym fakt, że laskowski Dom Boży jest pierwszym w Polsce i w świecie pod wezwaniem zakonnika wyniesionego w roku 1982 do grona świętych.
Kaplica zaczęła się rozwijać. W niedzielę 26 stycznia 1975 roku, po raz pierwszy zabrzmiały zakupione dzięki ofiarom wiernych organy elektroniczne. Następnie miedzianą blachą zadaszono dzwony, a nad wejściem do kaplicy zawieszono medalion parafii. Pojawiła się chrzcielnica i dębowe drzwi frontowe, figury świętych: Piotra i Pawła, nowy ołtarz ofiarny, ołtarz Słowa Bożego, nowe sztandary, baldachim, dwa dębowe konfesjonały.
Równocześnie czynione były starania w odpowiednich urzędach budowlanych o wydanie zezwolenia na podjęcie prac rozbudowujących kaplicę. Nie trzeba w tym miejscu dodawać, że były to starania bardzo trudne. Wspierane były one cały czas przez Kurię Metropolitarną. W planach budowniczych Archidiecezji Poznańskiej wydanych w roku 1975 można przeczytać:
„Lasek: teren parafii p.w. św. Floriana w Wirach, budowa kościoła.(…) Konieczność kościoła w Lasku zgłosiła kuria już w roku 1958 i ponawiała wniosek w latach następnych. Odpowiedź była cały czas negatywna, mimo że na osiedlu jest miejsce na kościół.”
Dopiero w dniu 13 lipca 1976 roku parafia doczekała się wydania przez Urząd Miejski w Luboniu zgody na budowę wiaty z elementów prefabrykatowych o konstrukcji stalowej u nawiązaniu do istniejącego budynku i ogrodzenia. Oznaczało to, że będzie można zbudować prawdziwą kaplicę, powiększyć i estetycznie wykończyć to, co dotąd z konieczności spełniało funkcje Domu Bożego. Autorem projektu był architekt inż. Henryk Marcinkowski, a wykonawcami – PARAFIANIE. Do prac przystąpiło ochotniczo wielu wiernych. Jeszcze w grudniu nowa kaplica została przykryta dachem. Jednocześnie, pomimo wielu trudności czynionych przez ówczesne władze świeckie, trwały starania o przemianę “ośrodka duszpasterskiego” w normalną parafię. Kuria Metropolitarna w jednym ze swoich pism do Urzędu ds. Wyznań musi wręcz argumentować:
„Wierni (…) domagają się stanowczo utworzenia parafii w Luboniu IV, gdyż przyczyni się to do znacznego ułatwienia życia mas pracujących.” (sic!)
Pomimo piętrzących się trudności, prace związane z rozbudową świątyni posuwały się do przodu. Zainstalowano urządzenia wentylacyjne, zakupiono płyty sufitowe, rozpoczęto tynkowanie budowli, przed którą postawiono trzy maszty na chorągwie. Prace budowlane w sierpniu 1977 roku zbiegły się z podniosłą uroczystością. 07.08.1977 roku została poświęcona nowa świątynia p.w. Błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego. Poświęcenia dokonał ksiądz biskup Marian Przykucki. Latem 1978 roku zakończono prace przy kładzeniu marmurowej posadzki. W ten sposób świątynia zaczęła zyskiwać swój ostateczny wygląd.
Ciągłe starania Kurii Metropolitarnej u władz państwowych przyniosły skutek i w dniu 1 sierpnia 1979 roku ksiądz arcybiskup Metropolita poznański Jerzy Stroba wydał dekret, w którym stwierdzał:
„Na większą chwałę Boga Wszechmogącego i dla duchowego dobra powierzonych mi Archidiecezjan, po wysłuchaniu Kapituły Metropolitarnej i zainteresowanych, na mocy kanonu 1427 Kodeksu Prawa Kanonicznego, eryguję parafię pod wezwaniem Błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego w Luboniu 4 (Lasek).”
Dekret wszedł w życie z dniem 14 sierpnia 1979 roku.
W ten sposób zakończone zostały długoletnie starania lubońskich wiernych o ustanowienie nowej parafii i świątyni w Luboniu – Lasku. Po erygowaniu nowej parafii zakończyło się również “boże posługiwanie” na tym terenie księdza proboszcza Mariana Mikołajczaka – prawdziwego „motoru” parafii. W dniu 13 czerwca 1980 roku został on przeniesiony do poznańskiej parafii św. Jana Vianeya. Dzięki jego energii i zaradności zrealizowane zostały marzenia mieszkańców Lasku o własnej świątyni.
Po dwóch dniach – 15 czerwca 1980 – lubońską parafię objął nowy duszpasterz – ksiądz proboszcz Stefan Naskręt. W maju 1981 roku. po długich staraniach, uzyskano zgodę Urzędu Miejskiego na podział ziemi państwa Kasztelanów. W dniu 7 grudnia 1981 roku w Państwowym Biurze Notarialnym w Poznaniu spełniło się marzenie Wiernych i Duszpasterzy: zakupiono, za kwotę 200 000 zł, działkę od p. Kajetana Kasztelana. W ten sposób teren (3282 m2), na którym usytuowana została świątynia, stał się własnością parafii.
13 sierpnia podczas pielgrzymki do Niepokałanowa został poświęcony obraz bł. Maksymiliana Marii Kolbego namalowany przez poznańską artystkę Danutę Piątkowiak. Obraz po powrocie zawieszono na głównej ścianie kaplicy. Jednocześnie trwały prace nad upiększaniem świątyni. W 1982 roku, w oknie kaplicy pokutnej umieszczono witraż symbolizujący Zesłanie Ducha Świętego. Zaprojektowała go p. Danuta Piątkowiak, a wykonał witrażysta Zygmunt Łoszyk.
Zakupiono i zainstalowano w zakrystii meble do przechowywania paramentów liturgicznych. Zaprojektował je ks. Kanonik Zdzisław Bernat, wykonał mistrz stolarski Jerzy Tomacz. Oczyszczono i obsiano trawą plac przy kościele.
W 1983 roku w oknach tylnej ściany wstawiono witraże przedstawiające czterech Ewangelistów, a w oknach ściany bocznej umieszczono 9 witraży przedstawiających polskich świętych i błogosławionych zaprojektowane przez artystę-plastyka mgr Kazimierza Pacholskiego. Wykonawcą był również p. Z. Łoszyk. W 1984 roku plac przy kościele otoczono parkanem, na którego wybudowanie potrzebne było 77 ton granitu. Jeden z parafian, p. Władysław Krajniak, wykonał drewniane stacje Drogi Krzyżowej. W tymże roku kościół w Lasku wzbogacił się również o kapliczkę swojego patrona oraz o kilkumetrowy Krzyż Misyjny (poświęcony na zakończenie misji 16 XII 1984 r.).
Latem 1985 roku wykonano wiele prac związanych z wyglądem naszej świątyni. Między innymi obudowano organy ścianką zabezpieczającą, założono krawężniki na placu przykościelnym, utwardzono również ścieżki na nim. W 1988 roku zostały zakończone prace przy kasetonowym suficie w kościele. Wybudowano także nową kruchtę od strony ul. Walki Młodych, W roku tym został również odmalowany kościół. W 1990 roku sfinalizowano zewnętrzną elewację ścian świątyni.
Przez wszystkie następne lata prowadzone były bieżące prace remontowe, konserwatorskie i wszelkie starania prowadzące do tego, by nasza świątynia, jak i jej otoczenie, były najpiękniejsze. W ostatnich latach na placu przed Krzyżem Misyjnym stanęła figura Matki Bożej, podarowana przez pielgrzymów z Częstochowy. Stanął też betonowy płot, który odgradza teren przykościelny od strony południowej. Zasadzono również przy nim żywopłot.
Z dniem 30 czerwca 1999 roku na kapłańską emeryturę przechodzi ks. Kanonik Stefan Naskręt. Parafii naszej służył przez 19 lat, a efekty jego pracy wszyscy znamy i widzimy.
W dniu 30 czerwca proboszczem zostaje ks. Józef Majchrzak, dotychczasowy wikariusz naszej parafii. Przygotowując się do Jubileuszu 25-lecia parafii św. Maksymiliana Kolbego i do Misji Świętych trwają dalsze prace. Powiększono zakrystię i przeniesiono organy. Wykonano niezbędne prace konserwatorskie urządzeń nagłaśniających. Ławki w kościele zostały obite suknem. Zmodernizowano prezbiterium i odmalowano całą świątynię.
Przez cały czas istnienia naszej parafii, na co trzeba zwrócić szczególną uwagę, wraz z duszpasterzami współpracowali parafianie. Bez ich pomocy i wsparcia, zarówno w modlitwie, pracy jak i ofiarności materialnej, świątynia ta nigdy by nie powstała. Działo się tak zawsze. Na początku gdy powstawała kaplica, jak też później, gdy starano się, aby wyglądała jak najlepiej.
Oby troskliwość o naszą parafię i kościół, nigdy nie ustała. Przecież to dopiero 25 lat.
Ośrodek Duszpasterski w Lasku nie posiadał własnego probostwa. Już w 1970 rodzina państwa Jurgów udostępniła swoje mieszkanie przy ul 1-go Maja 4. Pierwszym, który zamieszkał w tym domu był wikariusz wirowski , ks. Ryszard Makowski. Po ustanowieniu rektora tutejszego Ośrodka zamieszkał w tym domu ks. Marian Mikołajczak. Na terenie posesji pp. Jurgów od 1975 roku zamieszkał także pierwszy wikariusz tego Ośrodka ks. Andrzej Szcześniak. W okresie tym dom ten był przygotowywany do potrzeb probostwa. Powstało mieszkanie dla ks. Wikariusza (tymczasowe) oraz biuro parafialne.
13 marca 1978 roku syn państwa Jurgów ks. Bolesław Jurga zawarł z Kurią Metropolitalną “umowę użyczenia”, w której wyraził zgodę na korzystanie z jego własności przez księży pracujących w parafii. Oświadczył, że nie tylko dom lecz i cała nieruchomość zostanie bezpłatnie przekazana na własność kościoła w stosownych ku temu warunkach.
W tym samym czasie trwa praca nad budową przy probostwie domu, w którym będzie miejsce na dwie salki katechetyczne, dwa garaże, pomieszczenia gospodarcze i mieszkanie dla ks. Wikariusza.
W dniu 7 września 1981 roku nastąpiło przejęcie w formie darowizny od ks. Bolesława Jurgi, jego domu rodzinnego i działki o powierzchni 1249m2.
W latach 80-tych powstaje trzecia salka katechetyczna, która z kolei w 1997 r. zostaje przebudowana na dodatkowe pokoje dla wikariusza. Latem 1999 r. z dolnej salki katechetycznej powstało nowe biuro parafialne i biblioteka parafialna. W tym czasie również zostało przebudowane i gruntownie wyremontowane probostwo.
Msza św. była i jest najważniejsza. To Msza św. jednoczyła i jednoczy naszą wspólnotę parafialną. To od Mszy św. wszystko się zaczęło. Już w 1964 roku są odprawiane Msze św. na terenie Lasku. W roku 1970 Msza św. odprawiana jest w niedziele i święta. Od 1971 roku odprawiana jest nie tylko w niedziele i święta, ale codziennie. I tak jest do dziś.
W niedzielę 16 maja 1979 roku ks. Henryk Bernacki rozpoczął Triduum Przygotowawcze, a w środę 16 maja wydał „Dekret Erekcyjny”, w którym m.in. czytamy:
„Na mocy władzy udzielonej mi przez Stolicę Apostolską, zaprowadzam w parafii bł. Maksymiliana Kolbe – Nabożeństwo do Matki Bożej Nieustającej Pomocy – zwane Nieustanną Nowenną, które odprawiać się będzie w każdą środę.”
I tak od 20 lat licznie zbieramy się przed tym obrazem wielbiąc, przepraszając i prosząc Matkę Bożą w naszych intencjach.
Pierwszy Apel Maryjny odbył się 3 maja 1998 roku. Po nim myśl o kontynuacji tego nabożeństwa zwyciężyła i od tamtej pory 13 każdego miesiąca spotykamy się na wspólnej modlitwie.
W parafii naszej odprawia się też nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego (koronka). Początkiem tego Nabożeństwa było poświęcenie obrazu Miłosierdzia Bożego, który był darem pielgrzymów wracających z Częstochowy. Nastąpiło to 5 października 1998 roku.
Katechizacja na terenie Lasku odbywa się od 1967 roku. W naszej parafii od początku katechizowali księża i panie katechetki. Do 1990 roku katecheza odbywała się na salkach katechetycznych, a od 1991 w Szkole Podstawowej nr 4 w Luboniu. Obecnie katechizują panie: Helena Piątek i Dorota Franek.
Rekolekcje parafialne odbywają się od samego początku powstania parafii. Dwa razy w roku różni kaznodzieje, przygotowują nas w Adwencie na przyjście Jezusa, a w okresie Wielkiego Postu na przyjęcie wielkiej Tajemnicy Zbawienia.
31.03-01.04.1984r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
05.11-06.11.1989r. – ks. Biskup Stanisław Napierała
07.11-09.11.1997r. – ks. Biskup Marek Jędraszewski
17.10-18.10.2004r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
15.05 i 14.08.2009r. – ks. Biskup Grzegorz Balcerek
30.09.2014r. – ks. Arcybiskup Metropolita Poznański Stanisław Gądecki
10.03-11.03.2019r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
15.10.1978r. – ks. Biskup Marian Przykucki
31.03.1984r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
05.11.1989r. – ks. Biskup Stanisław Napierała
06.05.1992r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
21.06.1994r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
07.11.1997r. – ks. Biskup Marek Jędraszewski
26.05.2000r. – ks. Biskup Grzegorz Balcerek
10.11.2001r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
30.10.2003r. – ks. Biskup Marek Jędraszewski
18.10.2004r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
10.11.2005r. – ks. Biskup Marek Jędraszewski
17.02.2007r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
07.04.2008r. – ks. Biskup Marek Jędraszewski
15.05.2009r. – ks. Biskup Grzegorz Balcerek
19.05.2010r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
28.05.2012r. – ks. Arcybiskup Metropolita Poznański Stanisław Gądecki
29.09.2013r. – ks. Arcybiskup Metropolita Poznański Stanisław Gądecki
30.09.2014r. – ks. Arcybiskup Metropolita Poznański Stanisław Gądecki
01.06.2015r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
27.11.2016r. – ks. Biskup Damian Bryl
23.10.2018r. – ks. Biskup Damian Bryl
11.03.2019r. – ks. Biskup Zdzisław Fortuniak
Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Luboniu/Lasku – Archidiecezja Poznańska
Msze Święte
w niedziele – 8:00 – 9:30 – 11:00 – 12:30 – 18:00
w dni powszednie – 8:00 – 18:00
Probostwo
ul. Sobieskiego 81
62-030 Luboń
+48 618130670
lubmax@archpoznan.pl